WAT IS ACUPUNCTUUR?

Acupunctuur is een geneeswijze die ongeveer 3500 jaar geleden haar oorsprong kende in China. De oorspronkelijke naam was Zhenjiu wat acupunctuur en moxa betekent. De term acupunctuur is afgeleid van de Latijnse woorden acus (naald) en punctura (steek). Moxa wijst op het opwarmen van punten of zones op de huid, waarbij gebruik gemaakt wordt van het kruid Artemesia vulgaris.
Zhenjiu vormt een onderdeel van de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG). Het doel van acupunctuur (en moxa) is ziektes genezen en voorkomen. Het is een energetische geneeskunde waarbij gestreefd wordt naar evenwicht tussen Yin en Yang. Een ziekte wordt namelijk beschouwd als een verstoring van dit evenwicht. Yin en Yang kan men best vergelijken met de termen materie en energie van de moderne fysica.

Een gezond lichaam kent een goede energetische balans. In geval van ziekte of kwetsuur wordt dit natuurlijk evenwicht verstoord. Via de energie die door de meridianen (energiebanen in het lichaam) loopt, kan de acupuncturist dit evenwicht opnieuw herstellen.

Hoewel acupunctuur door het grote publiek nog steeds wordt gezien als een techniek om pijn te verlichten, is het veel meer dan dat. In tegenstelling tot de traditionele Westerse geneeskunde, waar pijn vaak als een klacht op zich wordt beschouwd, wordt er in de Chinese geneeskunde bij elke klacht steeds naar de volledige mens gekeken. Er wordt naar de oorzaak van het probleem gezocht en op deze manier komt men niet slechts tot een tijdelijke maar zeer vaak tot een blijvende oplossing.

HET YIN-YANG PRINCIPE

Iedereen kent wel het symbool van de cirkel met de witte en zwarte vis, maar wat betekent nu het juist?

De tegengestelde begrippen Yin en Yang (koude en warmte, rust en beweging, donker en licht, dag en nacht) is de basis van de Chinese filosofie. Afzonderlijk bekeken staan ze lijnrecht tegenover elkaar maar alleen samen vormen ze een geheel. Er zou bijvoorbeeld geen sprake van warmte zijn als koude niet bestond, geen sprake van een man als er geen vrouw was...

Elk voorwerp, levend of dood, bestaat uit Yin en Yang. Afhankelijk van het soort voorwerp zal het het ofwel meer Yin zijn, ofwel meer Yang. Een vrouw is bijvoorbeeld meer Yin, terwijl een man meer Yang is. Maar ook in het lichaam zelf kunnen we dit onderscheid verder doortrekken: de nier is bijvoorbeeld meer Yin en de blaas meer Yang.

Ook ziektes kunnen ingedeeld worden volgens dit Yin-Yang principe. Typisch Yin-ziektes gaan vaak gepaard met een gevoel van koude en lusteloosheid, terwijl Yang-ziektes eerder gepaard gaan met koorts en irritatie.

Voorbeelden van Yin en Yang:
YIN
donker
vochtig
koud
passief
vrouw
nacht
traag
aarde
bloed (materie)
milt
long
hart
nier
lever
YANG
licht
droog
warm
actief
man
dag
snel
hemel
energie (Qi)
maag
dikke darm
dunne darm
blaas
galblaas

DE VITALE LICHAAMSUBSTANTIES

De voornaamste bestanddelen van het lichaam zijn:
  • QI (energie)
  •  Xue (bloed)
  • Jin-ye (lichaamssappen)
  • Jing (essentie, energie die het lichaam meekrijgt bij de geboorte)
  • Shen (geest)

QI

Qi is de energie die door ons lichaam stroomt via de meridianen (energiebanen). Qi bestaat uit drie energieën:
  • Yuan-Qi of de energie die we bij onze geboorte meekrijgen
  • Gu-Qi of de energie die we uit onze voeding halen
  • Qing-Qi of de energie die we uit onze ademhaling halen
We hebben Qi nodig om te kunnen bewegen, om het immuniteitssysteem op te bouwen en om ons lichaam warm te houden. Als Qi verzwakt of niet meer vlot door het lichaam stroomt:
  • zullen we problemen krijgen met de vertering
  • zal onze weerstand tegen ziekten verzwakken
  • zal het moeilijker worden om onze lichaamstemperatuur te behouden
  • zullen we sneller vermoeid worden

Xue

Xue kunnen we vertalen als bloed maar deze vertaling dekt niet de hele lading. Het is meer "de vloeistof die het lichaam voedt en bevochtigt". Ook huist de Shen (het menselijk bewustzijn) in het bloed: Xue is nodig om helder te kunnen denken. Onevenwichten van Xue kunnen leiden tot verschillende problemen: als Xue verzwakt, zien we vaak een bleke gelaatskleur, een droge huid en duizeligheid. Bij slechte circulatie van Xue treedt er vaak scherpe pijn op en soms zelfs tumoren. Hitte in het bloed kan leiden tot een bloedneus of baarmoederbloeding.

Jin-ye

Jin-ye zijn alle lichaamssappen uitgezonderd het bloed. Speeksel, urine, zweet en verteringssappen behoren dus allen tot de Jin-Ye. Hun functie is (in aanvulling op het bloed) het voeden en bevochtigen van de huid, de spieren, de gewrichten, het merg, het haar en de organen. Deze sappen worden uit onze voeding gehaald. Bij een tekort aan Jin-ye merken we tekens op van deshydratatie zoals een droge huid en constipatie. Bij een accumulatie van de Jin-ye krijgen we "damp" of "slijm" in het lichaam.

Jing

Jing of essentiële energie is onmisbaar voor de ontwikkeling van ieder mens. Bij de geboorte krijgen we Jing mee en deze wordt opgeslagen in de nieren. Deze Jing hebben we nodig om de evolutie van baby naar volwassene en bejaarde te maken. Jing is verantwoordelijk voor de groei en de (mentale) ontwikkeling. Ze is onmisbaar voor de voortplanting en ze ondersteunt het immuniteitssysteem. Zwakte van Jing kan leiden tot verschillende types van ontwikkelingsstoornissen, aangeboren afwijkingen, vroegtijdige veroudering en seksuele stoornissen. Ook zwak geheugen, haaruitval, allergieën en onvruchtbaarheid kunnen wijzen op Jing-zwakte.

Shen

Onder Shen verstaan we de geest, het bewustzijn of het mentaal - emotionele aspect van het lichaam. Als de Shen verstoort wordt associëren we dit met problemen als vergeetachtigheid, slaapproblemen, gedesoriënteerdheid of zelfs mentale instabiliteit. Tekort aan Shen kan leiden tot verbale communicatieproblemen.

ZIEKTEOORZAKEN VOLGENS DE TCG

Ziektes wordensteeds veroorzaakt door een onevenwicht in het lichaam. Deze onevenwichten kunnen veroorzaakt worden door:
  • een intern probleem
  • een extern probleem
  • een combinatie van beide
Interne oorzaken zijn bijvoorbeeld emoties, te veel werken, dieet, te hard trainen of te veel sexuele activiteit.
  • Emoties zoals woede, droefheid, angst, vreugde en zorgen zijn normale reacties van het lichaam op dagdagelijkse situaties. In sommige gevallen kunnen deze emoties ziektes veroorzaken: bijvoorbeeld als emoties onderdrukt worden, lange tijd duren of zeer intens zijn.
  • Te veel werken kan de milt beschadigen.
  • Een foutief dieet kan milt en darmen belasten.
  • Te hard trainen put de Qi uit.
  • Overdreven sexuele activiteit beschadigt de energetische functie van de nieren.
De externe oorzaken worden in de Chinese geneeskunde beschreven als de zes pathogene factoren (of de zes kwaden):
  • wind
  • damp
  • koude
  • hitte
  • vuur (of interne hitte)
  • droogte
Deze factoren zijn eigen aan het klimaat en de werkomgeving. Personen die vaak in een vochtig milieu vertoeven kunnen makkelijker "aangevallen" worden door damp. Mensen die in een zeer warme omgeving werken of tijdens een warme zomer makkelijker getroffen worden door de zogenaamde hitte-problemen. Personen met verzwakte energie of een minder sterke constitutie (algemene lichamelijke conditie) zijn gevoeliger voor de negatieve effecten van deze zes kwaden dan mensen met een sterke constitutie. Ook in de westerse geneeskunde worden sommige ziekten nog aangeduid met deze termen (verkoudheid, windpokken, ...)

Een combinatie van interne en externe oorzaken komt ook veel voor: overdreven sexuele activiteit beschadigt de energetische functie van de nier, de immuniteit wordt zwakker en de gevoeligheid voor de zes pathogene factoren neemt toe.

HET ACUPUNCTUURONDERZOEK

Het stellen van een diagnose tijdens een acupunctuuronderzoek gebeurt anders dan in de Westerse geneeskunde. Er wordt een energetische balans van de patiënt opgemaakt aan de hand van 4 observatietechnieken:

  • anamnese
  • polsdiagnose
  • tongdiagnose
  • algemene observatie
De gestelde diagnose bepaalt de puntenkeuze alsook welke kruiden er eventueel zullen worden gebruikt.

Het zijn extra technieken die een acupuncturist toelaten niet enkel een diagnose te stellen over de lokale klacht maar ook over het lichaam in zijn totaliteit. Natuurlijk wordt er ook rekening gehouden wordt met de moderne onderzoeksmethoden zoals bloedtesten, röntgenopnamen, scan, echografie, e.d. Deze technieken worden hier echter niet verder beschreven omdat ze geen deel uitmaken van de energetische diagnose.

Anamnese of voorgeschiedenis

Aan de hand van de zgn. "8 diagnostische regels" ( Intern, extern, yin, yang, warm, koud, volheid, leegte) wordt getracht de oorzaak van de kwaal te achterhalen. De patiënt wordt gevraagd zo nauwkeurig mogelijk zijn klachten te beschrijven, alsook het ontstaan ervan. Verder worden er nog een hoop bijkomende vragen gesteld over de algemene gezondheidstoestand, die op het eerste zicht weinig of niets met de klacht te maken schijnen te hebben maar een goed beeld kunnen geven van de onderliggende problematiek.

Polsdiagnose

Door de polsname krijgt men een "energetisch beeld" van de patiënt. Bij elk polsgewricht zijn 3 plaatsen, waar op 3 verschillende diepten de pols gevoeld wordt. De therapeut voelt naar snelheid, regelmaat, diepte, breedte, lengte, amplitude en spanning in de polsslag. Elk orgaan heeft zijn eigen plaats op de pols en op deze manier kan men, dankzij polsdiagnose, zich een beeld vormen van de energetiche kwaliteit van de organen.

Tongdiagnose

Alhoewel deze methode voor de meeste mensen vreemd overkomt is het een zeer goede, betrouwbare en objectieve manier van waarnemen. Er wordt gekeken naar vorm, kleur, glans en tongbeslag. Elk orgaan heeft zijn eigen zone op de tong: het hart vinden we terug op de tongpunt, de dikke darm en de longen vlak achter de hartzone. De energie van lever en galblaas nemen we waar aan de zijkant van de tong. De maag en milt bevinden zich in het midden en helemaal vanachter op de tong situeert zich de nierzone.

Via de tongdiagnose krijgt de therapeut op een eenvoudige manier een goed beeld van de interne toestand van de patiënt. Voor de patiënt is er ook een voordeel: U krijgt eindelijk eens de mogelijkheid om ongestraft uw tong uit te steken!

Algemene observatie

Traditioneel spreekt hen hier van de 4 parameters "zien, voelen, horen, ruiken". De meeste mensen nemen de oppervlakkige gezondheidstoestand van hun vrienden automatisch waar: hebben ze wallen onder de ogen, spreken ze met sterke of zwakke stem, hebben ze rimpels op het voorhoofd of rond de mond, enz. Al deze factoren samen kunnen wijzen op verstoringen van de energetische kwaliteit van één of meerdere organen.

ACUPUNCTUUR: MEER DAN PIJNBESTRIJDING!

In 1979 richtte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een internationaal seminarie in, gewijd aan de Traditionele Chinese Geneeskunde. Eén van de resultaten van dit seminarie was een protocol die oplijst welke aandoeningen in aanmerking komen voor een behandeling met acupunctuur.
Aandoeningen van de bovenste luchtwegen
  • Acute amandelontsteking
  • Acute neusverkoudheid
  • Acute sinusitis
  • Verkoudheid
Aandoeningen van het ademhalingsstelsel
  • Acute bronchitis
  • Bronchiaal astma
Oogaandoeningen
  • Acute conjunctivitis (ontsteking van het oogbindvlies)
  • Cataract zonder complicaties (grijze staar)
  • Myopie bij kinderen (bijziendheid)
  • Retinopathie (aandoening van het netvlies)
Aandoeningen van mond en keel
  • Acute en chronische keelontstekingen
  • Tandpijn, pijn na het trekken van tanden
  • Tandvleesontstekingen
Gastro-intestinale verstoringen (maag-darm stelsel)
  • Acute bacteriële dysentery (bloeddiarree)
  • Acute en chronische gastritis (maagontsteking)
  • Acute en chronische ontsteking van de dikke darm
  • Acute zweren in twaalfvingererige darm, zonder complicaties
  • Chronische zweren in twaalfvingererige darm, pijn verlichting
  • Constipatie
  • Diarree
  • Hik
  • Spasmen van slokdarm en maagmond
  • Paralytische ileus (uitval van de peristaltiek)
  • Zuuroprispingen

Neurologische aandoeningen
  • Cervicaal syndroom (nekpijn en pijn in de armen met tintelingen)
  • Facialis paralyse (verlamming van de gelaatsspieren)
  • Gevolgen van CVA
  • Gevolgen van poliomyelitis, acuut stadia, i.e. binnen 3 tot 6 maand (kinderverlamming)
  • Hoofdpijn en migraine
  • Intercostaal neuralgie (zenuwpijn tussen de ribben)
  • Neurogene functiestoornissen van de blaas
  • Onwillekeurige nachtelijke urinelozing (bedplassen)
  • Perifere neuropathieën
  • Trigeminus neuralgie
  • Ziekte van Ménière
Aandoeningen van het bewegingsapparaat
  • Frozen shoulder
  • Lage rugpijn, Ischialgie
  • Orthopedische en reumatische klachten
  • Tenniselleboog, golfelleboog
  • Whiplash
  • ...
 
En verder...
  • Algemene zwakte
  •  Alle pijnklachten
  • Allergieën, o.a. hooikoorts, huidproblemen
  • Chronisch vermoeidheidssyndroom
  • Duizeligheid
  • Gynaecologische klachten
  • Hoge bloeddruk - lage bloeddruk
  • Infectieziekten bv.: zona, windpokken
  • Onvruchtbaarheid
  • Psychische problemen, stress
  • Slaapstoornissen
  • Verhogen van de immuniteit (weerstand)
  • Zwaarlijvigheid
Share by: